Zaproszenie na uroczyste nadanie drzewu imienia Ireny Bobowskiej
środa 20 marca 2024 o godzinie 12:00 Rathenower Straße 79a, 10559 Berlin
W ostatnich latach w Berlinie toczyła się debata na temat pomników i ewentualnej lokalizacji pomnika polskich ofiar narodowego socjalizmu. Debata była długa i toczyła się wśród polityków w Bundestagu i w zamkniętych kręgach naukowych. Społeczeństwo obywatelskie nie brało w niej udziału. Bundestag podjął już uchwałę o wzniesieniu miejsca pamięci. Jednak w przestrzeni publicznej niewiele się dzieje.
Dziś pytamy: Dlaczego do tej pory nie udało się wybudować pomnika upamiętniającego walczące kobiety i osoby LGBT, ofiary niemieckiej okupacji i ofiary obecnego rządu partii konserwatywnej? Czy kamienny pomnik to poprawna odpowiedź? A może powinno to być miejsce tętniące życiem?
Historia Polski i Niemiec to historia naszego sąsiedztwa, ale to także historia pisana przez mężczyzn – od konfliktów zbrojnych, przez politykę, po naukę i kulturę. Bolesny brak w historii kobiet, które zaledwie od 100 lat miały prawo do głosowania i studiowania, jest poważnym błędem i wypacza historię. Teraz przyszedł czas na brakującą połowę historii – czas na Herstories.
W naszych działaniach często mówimy o zapomnianych kobietach*, anonimowych bohaterkach, bo w cywilizacji opartej na patriarchacie historię piszą zwycięzcy – mężczyźni. Zapisana historia opiera się na następujących po sobie wojnach, konfliktach, przemocy, w których dominują bohaterowie – generałowie, przywódcy, żołnierze, papieże. Stawia się im pomniki i o nich pisze.
Irena Bobowska, urodzona 3 września 1920 roku w Poznaniu, była młodą polską poetką, publicystką, ilustratorką i działaczką, osobą bardzo aktywną, choć od dzieciństwa była sparaliżowana i poruszała się jedynie o kulach, na wózku inwalidzkim lub nosząc szyny. Zaraz po wybuchu II wojny światowej rozpoczęła działalność konspiracyjną, pracując w redakcji podziemnego pisma „Pobudka”. Została aresztowana w czerwcu 1940 r. wraz z innymi członkami redakcji. Dwa i pół roku spędziła w różnych więzieniach w Poznaniu, Wronkach i Berlinie. Została skazana przez Sąd Ludowy za zdradę stanu i ścięta w berlińskim więzieniu Plötzensee 26 września 1942 r.
W 80. rocznicę śmierci Ireny Bobowskiej, dzięki dofinansowaniu berlińskiego Senatu ds. Kultury i Europy, kolektyw Dziewuchy Berlin zorganizował projekt “Brakująca część historii. Irena Bobowska, zapomniana bohaterka”, upamiętniający tę młodą, odważną i utalentowaną kobietę. Irena Bobowska jest dla nas symbolem wszystkich młodych, zdolnych kobiet, które zostały zamordowane podczas wojny, a później zapomniane. W latach 2023/2024 powstał kolejny projekt herstoryczny: „Kobiety w cieniu gilotyny. Polki stracone w więzieniu Plötzensee”, sfinansowany przez Fundację Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (EVZ).
We wrześniu 2023 roku Ewa Maria Slaska, pisarka z Berlina, zainicjowała akcję zbiórki pieniędzy na drzewo dla Ireny Bobowskiej. Za pomocą portalu gofundme.de zebrała 600,00 euro – kwotę, która umożliwia posadzenie drzewa w Berlinie w ramach kampanii „Berlińskie drzewo miejskie” Senatu Departamentu Mobilności, Transportu, Ochrony Klimatu i Środowiska albo objąć nad nim patronat/matronat. Dzięki temu grab kolumnowy przy murze więzienia na Moabicie nosi imię polskiej wojowniczki ruchu oporu.
Nadajemy pamięci nową formę.
Inicjatywa: Ewa Maria Slaska, Anna Krenz i Agnieszka Glapa
Dziewuchy Berlin, www.dziewuchyberlin.org
Ambasada Polek e.V. www.ambasadapolek.org
International Council of Polish Women+ www.polonijnaradakobiet.org
Polkopedia, www.polkopedia.org
ewamaria.blog
Wydarzenie w ramach projektu finansowanego przez Fundację Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (EVZ) "Kobiety w cieniu gilotyny. Polki stracone w Plötzensee". www.stiftung-evz.de.